Największą niziną w Polsce, a zarazem największą krainą jest Nizina Mazowiecka.
Największy wpływ na tutejszy krajobraz wywarł lądolód skandynawski. Pozostawił on po sobie grube warstwy osadów morenowych (moreny dennej) i piaszczystych (sandrów). Osady te zostały poprzecinane przez rzeki na kilka rozległych wzniesień - tzw. wysoczyzn. Oddzielone są od siebie nie tylko dolinami rzecznymi, ale również płytkimi kotlinami, z których największą jest Kotlina Warszawska. W obrębie tej kotliny leży Warszawa - stolica Polski.
Większość obszaru Niziny Mazowieckiej to obszary przekształcone na tereny rolnicze. Zachowały się tu dwa duże obszary leśne:
- Puszcza Kampinoska (na zachód od Warszawy, utworzono tam Kampinoski Park Narodowy)
- Puszcza Kurpiowska (na północnym-wschodzie w okolicy Ostrołęki)
Przyroda - dookoła nas...
środa, 18 stycznia 2012
środa, 14 grudnia 2011
Rośliny nasienne - wiadomości ogólne
Rośliny nasienne są grupą roślin lepiej przystosowaną do życia na lądzie niż rośliny zarodnikowe. Ich proces rozmnażania nie jest bowiem tak ściśle uzależniony od wody. Poza tym wykształcają nasiona - stąd też wzięła się ich nazwa. Rośliny nasienne wytwarzają organy rozmnażania płciowego w postaci kwiatów, dlatego nazywa się je również roślinami kwiatowymi.
Rośliny nasienne ze względu na sposób powstawania nasion dzielimy na dwie grupy:
-nagonasienne (ich nasiona nie są niczym okryte)
-okrytonasienne (ich nasiona okryte są owocnią)
Rośliny nagonasienne
Zasiedlają wszystkie środowiska lądowe. Najczęściej są to wysokie drzewa, rzadziej krzewy. Najbardziej rozpowszechnioną grupą tych roślin są rośliny iglaste.
Rośliny nagonasienne wykorzystywane są:
-jako surowiec do wytwarzania papieru
-jako surowiec w przemyśle budowlanym
-jako materiał do wyrobu mebli
-do wyrobu żywicy i olejków eterycznych
-w przemyśle farmaceutycznym i kosmetycznym
-w parkach i ogrodach jako rośliny ozdobne
Rośliny okrytonasienne:
Przystosowane są do życia w środowiskach lądowych, ale niektórzy z ich przedstawicieli żyją także w środowisku wodnym. Znajdują się wśród nich drzewa, krzewy i rośliny zielne.
Wykorzystanie roślin okrytonasiennych:
-jako źródło pożywienia człowieka (owoce)
-żywią się nimi zwierzęta gospodarskie (ziemniaki, koniczyna)
-dostarczają surowców dla przemysłu papierniczego, budowlanego i meblarskiego
-służą do wyrobu leków (np. rumianek)
-służą do wyrobu odzieży (np. bawełna)
-pełnią funkcje ozdobne w parkach i ogrodach
Rośliny nasienne ze względu na sposób powstawania nasion dzielimy na dwie grupy:
-nagonasienne (ich nasiona nie są niczym okryte)
-okrytonasienne (ich nasiona okryte są owocnią)
Rośliny nagonasienne
Zasiedlają wszystkie środowiska lądowe. Najczęściej są to wysokie drzewa, rzadziej krzewy. Najbardziej rozpowszechnioną grupą tych roślin są rośliny iglaste.
świerk pospolity |
sosna zwyczajna |
jałowiec pospolity |
modrzew pospolity |
Ich nasiona nie tworzą się wewnątrz zalążni, ale na tzw. łuskach nasiennych, których skupienia tworzą szyszki.
Rośliny nagonasienne wykorzystywane są:
-jako surowiec do wytwarzania papieru
-jako surowiec w przemyśle budowlanym
-jako materiał do wyrobu mebli
-do wyrobu żywicy i olejków eterycznych
-w przemyśle farmaceutycznym i kosmetycznym
-w parkach i ogrodach jako rośliny ozdobne
Rośliny okrytonasienne:
Przystosowane są do życia w środowiskach lądowych, ale niektórzy z ich przedstawicieli żyją także w środowisku wodnym. Znajdują się wśród nich drzewa, krzewy i rośliny zielne.
rośliny zielne |
buk zwyczajny |
klon zwyczajny |
Wykorzystanie roślin okrytonasiennych:
-jako źródło pożywienia człowieka (owoce)
-żywią się nimi zwierzęta gospodarskie (ziemniaki, koniczyna)
-dostarczają surowców dla przemysłu papierniczego, budowlanego i meblarskiego
-służą do wyrobu leków (np. rumianek)
-służą do wyrobu odzieży (np. bawełna)
-pełnią funkcje ozdobne w parkach i ogrodach
środa, 7 grudnia 2011
Mchy - jedne z pierwszych roślin lądowych
Mchy to rośliny lądowe o najprostszej budowie. Zaliczane są do roślin zarodnikowych, czyli rozmnażających się za pomocą zarodników.
Mchy są niewielkimi roślinami, osiągającymi od kilku milimetrów do kilkudziesięciu centymetrów wysokości. Rosną w różnych środowiskach, przeważnie w wilgotnych i zacienionych miejscach. Nazywa się je organizmami pionierskimi ponieważ rosną w miejscach, w których inne organizmy nie mogłyby żyć ze względu na trudne i niekorzystne warunki. Niektórzy przedstawiciele tej grupy roślin żyją w zbiornikach wodnych, na bagnach i moczarach.
Budowę zewnętrzną mchu poznamy na przykładzie mchu płonnika:
Mchy nie wykształcają typowych dla roślin liści, łodyg czy korzeni. Zamiast nich posiadają listki, łodyżki i chwytniki, spełniające podobne funkcje, lecz mające odmienną budowę.
ZARODNIA - organ rozmnażania bezpłciowego. U płonników osłonięta jest czepkiem. Powstają w niej zarodniki, które gdy dojrzeją, wysypują się.
ŁODYŻKA BEZLISTNA - u płonnika ma brunatną barwę. Na jej szczycie znajduje się zarodnia.
ŁODYŻKA ULISTNIONA - zachodzi w niej proces fotosyntezy; z niej wyrasta łodyżka bezlistna.
CHWYTNIKI - przytwierdzają roślinę do podłoża.
Łodyżka bezlistna wraz z zarodnią jest organem żyjącym krótko - po wysypaniu się zarodników łodyżka obumiera.
Dojrzałe zarodniki po opuszczeniu zarodni wykiełkują tylko wtedy, gdy trafią na dobre podłoże - wilgotną glebę. Rozwój mchów uzależniony jest więc w dużym stopniu od wilgotności podłoża.
Przedstawiciele mchów:
Mech płonnik - najczęściej spotykany, najbardziej pospolity mech.
Mech torfowiec - rośnie głównie na terenach bagiennych. Tworzy kępy przypominające poduszki i pochłania duże ilości wody. Listki i łodyżki są zbudowane z dwóch rodzajów komórek: żywych (drobnych, zachodzi w nich fotosynteza) i martwych (służą do gromadzenia wody). Ważną cechą jest też zdolność do stałego wzrostu - podczas gdy górna część torfowców szybko rośnie, dola obumiera i ulega powolnemu rozkładowi tworząc pokłady torfu.
Torfowce wraz z innymi roślinami tworzą torfowiska.
Rokietnik pospolity - spotykany głównie w runie borów sosnowych. Służy jako wyznacznik poziomu zanieczyszczenia środowiska - jego organizm gromadzi szkodliwe substancje. Kiedyś używano go do ocieplania drewnianych budynków i uszczelniania ścian.
Skrętek wilgociomierczy - spotykany w różnych środowiskach, nawet na pogorzeliskach.
Bielistka sina - rośnie głównie w lasach iglastych, tworzy charakterystyczne kępy przypominające kamienie.
Znaczenie mchów w przyrodzie i gospodarce człowieka:
-magazynują duże ilości wody, co ma szczególne znaczenie w trakcie ulewnych deszczów i topnienia śniegu, ponieważ zmniejsza ryzyko powodzi, oraz w czasie suszy, gdy zapobiega to wysychaniu gleby
-wśród mchów znajdują schronienie drobne zwierzęta
-niektóre ptaki wykorzystują je do budowy gniazd
-stanowią pożywienie dla wielu zwierząt, głównie ptaków i ssaków
-uczestniczą w procesie glebotwórczym
-chronią glebę przed erozją
-niegdyś wykorzystywane były do uszczelniania budynków
-niektóre gatunki są wykorzystywane do określenia poziomu zanieczyszczeń środowiska - ich organizmy gromadzą szkodliwe substancje
-dzięki mchom (szczególnie torfowcom) możliwy jest rozwój torfowisk, a co za tym idzie - powstawanie torfu (torfem niegdyś palono w piecach domowych, obecnie jest wykorzystywany w ogrodnictwie jako żyzne podłoże do uprawy roślin)
-za ich pomocą można wyznaczać kierunki świata - mech porasta zwykle północną stronę pni drzew czy kamieni
Słowo wstępu...
Przyroda...
Świat nas otaczający i jakże pasjonujący...
Temat niewyczerpalny...
Na blogu znajdziecie zarówno informacje przydatne na lekcjach przyrody, jak i ciekawostki.
Mam nadzieję, że okaże się pomocny w nauce.
Może niektórych zaciekawi na tyle, że zachęci do pogłębienia swej wiedzy na własną rękę =)
Subskrybuj:
Posty (Atom)